⚙️ Kömür Santralleri: Enerjinin Siyah Yakıtı
“Kömür, yerin altındaki milyonlarca yıllık enerjiyi bugünün sanayisine taşıyan yakıttır. Ancak bu güçle birlikte büyük bir sorumluluk da gelir: çevresel dengeyi korumak.”
Kömür Santrali Nedir?
Kömür santralleri, kömürün yakılarak buhar üretmesi ve bu buharın türbinleri döndürerek elektrik enerjisine dönüştürülmesi prensibiyle çalışan termik santrallerdir.
Temel Bileşenler:
- 🔥 Kazan (kömür yakma)
- 🌫️ Buhar jeneratörü
- 🔄 Türbin
- ⚡ Jeneratör
- 💨 Soğutma kulesi
- ♻️ Baca gazı arıtma sistemleri
Çalışma Prensibi (Adım Adım)
- Kömürün Öğütülmesi: Hammadde, toz kömür haline getirilir.
- Yakma İşlemi: Yüksek sıcaklıkta yakılarak buhar üretilir.
- Buhar Türbini: Buhar, yüksek basınçla türbinleri döndürür.
- Elektrik Üretimi: Türbine bağlı jeneratör elektrik üretir.
- Soğutma ve Deşarj: Yoğuşan buhar geri kazanılır, soğutma sistemleriyle deşarj edilir.
- Emisyon Arıtımı: Duman, filtre ve baca gazı arıtma sistemlerinden geçer.
📊 Ortalama verimlilik: %33 – %45
💡 Bir kömür santrali, ortalama 1000 MW kapasiteyle 1 milyondan fazla haneye enerji sağlayabilir.
Kömür Türleri ve Kullanımı
| Kömür Türü |
Özellikleri |
Kullanım Alanı |
| Linyit |
Yüksek kalorili |
Yerli santrallerde |
| Taşkömürü |
Düşük kalori, yüksek nem |
Endüstriyel santraller |
| Antrasit |
En sert ve en kalorili |
Nadir, özel uygulamalar |
| Bitümlü Kömür |
Orta seviyede verimlilik |
Termik santraller |
Avantajlar
- ✅ Sürekli enerji üretimi
- ✅ Gelişmiş teknolojiyle entegre edilebilir (SCADA, otomasyon)
- ✅ Depolama kolaylığı
- ✅ Yüksek güç üretim kapasitesi
Dezavantajlar ve Çevresel Etkiler
- ❌ Yüksek karbon salınımı (CO₂, SO₂, NOx)
- ❌ Partikül madde ve hava kirliliği
- ❌ Termal kirlilik (su kaynaklarının ısınması)
- ❌ Atık yönetimi zorluğu (uçucu kül, cüruf)
🌍 Kömür santralleri, küresel karbon emisyonlarının yaklaşık %40’ından sorumludur.
Temiz Kömür Teknolojileri
- Flue Gas Desulfurization (FGD): Kükürt giderimi
- Elektrostatik Filtre: Toz partiküllerini yakalama
- Karbon Tutma ve Depolama (CCS): CO₂’yi ayrıştırma ve yer altına gömme
- SCADA ile Akıllı Kontrol: Verimliliği artırma, kaybı azaltma
Türkiye'de Kömür Santralleri
| Santral Adı |
Konum |
Tür |
Kapasite (MW) |
Yakıt |
| Afşin-Elbistan B |
Kahramanmaraş |
Linyit |
1440 |
Yerli Linyit |
| Soma Termik |
Manisa |
Linyit |
990 |
Yerli Linyit |
| ZETES-3 |
Zonguldak |
Taşkömürü |
1320 |
İthal Kömür |
| Çatalağzı Santrali |
Zonguldak |
Taşkömürü |
300 |
İthal Kömür |
📸 Galeri
📚 Daha Fazla Bilgi
